Say�: B100TSH0150005

Konu:Port�r Muayenelerine Esas

Laboratuar Tetkikleri

GENELGE 2005 /9

�LG�: a) 21.12.1994 g�n ve 15152 say�l� Genelgemiz.

b) 18.05.2000 g�n ve 6902 say�l� yaz�m�z.

c) Konu ile ilgili illere daha �nce yaz�lm�� g�r��ler.

d) 11.10.2004 g�n ve 9220/8428 say�l� Hukuk M��avirli�i g�r��.

1593 Say�l� Umumi H�fz�s�hha Kanunu'nun 126 nc� Maddesinde; "Yenilecek ve i�ilecek �eyler satan veya veren veyahut taharet ve nezafete m�taallik sanatlar ifa edenler her �� ayda bir kendilerini muayene ettirerek bir s�hhi rapor alma�a mecburdurlar. Bunlardan devrei sirayette frengi ve sari verem ve c�zzama m�ptela olanlarla halk�n istikrah ve nefretini mucip bir cilt hastal��na du�ar olanlar sanatlar�n� icradan menolunurlar,"

Ayn� Kanunun 127 nci Maddesinde ise " 126 nc� maddede zikrolunan s�hhi muayene meccanen belediye tabipleri taraf�ndan yap�l�r. Belediye tabipleri bulunmayan yerlerde bu vazife h�k�met tabipleri taraf�ndan icra olunur. Mahalli belediyelerince hangi meslek ve sanat erbab�n�n muayeneye tabi oldu�u 266 nc� maddede zikredilen nizamnameye dercolunur." h�km� mevcuttur.

Bu h�k�mlerden anla��laca�� zere, g�da i�yerlerinde ve s�hhi m�esseselerde �al��anlar�n bula��c� hastal�k ta��y�c�l�� y�n�nden her 3 ayda bir muayene olma ve s�hhi rapor alma mecburiyeti getirilmi� ve bu s�hhi muayenenin de �cretsiz olarak belediye tabipleri veya h�k�met tabipleri taraf�ndan yap�laca�� belirtilmi�tir.

Ancak, �lke genelinde bug�ne kadar bir�ok ilde farkl� d�zenlemeler yap�lm��, kimi iller yaln�zca kendi illeri i�in �zel tebli�ler ��karm��, �l H�fz�s�hha Kurulu Kararlar� alm�� bu da toplum sa�l��n�n korunmas� gibi hassas bir konuda farkl� uygulamalar yap�lmas�na neden olmu�tur.

Ayr�ca, �zellikle b�y�k illerimizde s�zkonusu i� kollar�nda �al��anlar�n fazlal�� kar��s�nda resmi kurumlar ve belediyelere ait laboratuarlar�n port�r muayenesi ve tetkikleri y�n�nden yetersiz kalmas�, �al��anlar�n i� kayb�na ve bu muayeneden imtina edilmesine yol a�t�� bilinmektedir.

Yukar�da belirtilen hususlar ve Bakanl��m�z Hukuk M��avirli�inden konu ile ilgili al�nan ilgi (d) say�l� g�r�� kapsam�nda port�r muayene ve tetkik i�lemleri ile ilgili yeni bir d�zenleme yap�lmas�na ihtiya� duyulmu�tur.

Bu �er�evede;

Port�r muayenesine esas laboratuar tetkiklerinin; resmi sa�l�k kurum ve kurulu�lar�n�n yan� s�ra, 9 Mart 2000 g�n ve 23988 say�l� Resmi Gazete'de yay�mlanarak y�r�rl��e giren "Ayakta Te�his ve Tedavi Yap�lan �zel Sa�l�k Kurulu�lar� Hakk�nda Y�netmelik" de tan�mlanan �zel sa�l�k kurulu�lar�, 2219 Say�l� Hususi Hastaneler Kanunu kapsam�nda Bakanl��m�zdan ruhsatl� �zel hastaneler, 3153 Say�l� Radyoloji, Radiyom ve Elektrikle Tedavi ve Di�er Fizyoterapi M�essesleri Hakk�nda Kanun ile 992 Say�l� Seriri Taharriyat Ve Tahlilat Yap�lan ve Masli Team�ller Aran�lan Umuma Mahsus Bakteriyoloji ve Kimya Laboratuarlar� Kanunu kapsam�nda Bakanl��m�zdan ruhsatl� radyoloji laboratuarlar� ile t�bbi tahlil laboratuarlar� taraf�ndan yaln�zca kendi il hudutlar� dahilinde yap�lmas�,
Akci�er grafisi istenen ki�ilerin Bakanl��m�za ba�l� kurulu�lar (yatakl� tedavi kurumlar�, birinci basamak sa�l�k kurulu�lar� ve Verem Sava� Dairesi Ba�kanl��na ba�l� gezici tarama gruplar�) Bakanl��m�zdan ruhsatl� �zel radyoloji laboratuarlar�, radyoloji uzman� sorumlulu�unda olmak ve T�rkiye Atom Enerjisi Kurumundan lisans almak suretiyle bir arabaya monte edilmi� gezici r�ntgen cihaz� �nitelerinde port�r muayenesi i�in mikrofilm veya standart akci�er grafisi tetkiklerinin, yaln�zca kendi il hudutlar� dahilinde yap�lmas�,
Kanun uyar�nca port�r muayenelerinin �cretsiz olarak yap�lmas� zorunlu oldu�undan, port�r muayenesi yap�lan sa�l�k kurulu�lar�nca muayene �creti talep edilmemesi gerekmektedir. Ancak, muayeneye istinaden gerekli tetkiklerin resmi kurum ve kurulu�lar d��nda �zel sa�l�k kurum ve kurulu�lar�nda yap�lmas� halinde, birinci basamak sa�l�k kurulu�lar� taraf�ndan g�r�lmek ve tasdik edilmek kayd� ile ge�erli say�lmas�,
Resmi ve �zel sa�l�k kurulu�lar�nda yap�lan mikrobiyolojik ve radyolojik tetkiklerin sonu�lar�n� g�sterir raporlar�n 2 y�l s�re ile saklanmas� ve tetkiklerin g�venirli�inin incelenmesi veya laboratuarlar aras� uyumsuzluklar�n tespiti amac� ile Sa�l�k M�d�rl��nce yapt�r�lacak inceleme ve tetkik bedelinin ilgili �zel sa�l�k kurulu�u taraf�ndan kar��lanmas�,
�hbar� zorunlu hastal�klar�n tespiti halinde, mevzuatta �ng�r�len �ekil ve s�rede �l Sa�l�k M�d�rl�klerine derhal bildirimde bulunulmas�,
Port�r muayenesine esas olarak yap�lacak laboratuar tetkiklerinde al�nacak �cretler kamu ve �zel sa�l�k kurulu�lar�nda, b�t�e uygulama talimat�nda yer alan miktarlardan daha az miktarlarda olamamas� gerekmektedir.

G�da i�i ile u�ra�anlarda ve s�hhi m�esseslerde �al��anlarda port�r taramas� i�in yap�lacak tetkikler �unlard�r;

Gaita k�lt�r�, (Salmonella ve shigella y�n�nden, en az y�lda bir)
D��k�n�n mikroskobik incelenmesi ( Entamoeba, histolytica kistleri, giardia lamblia kistleri ve helmint yumurtalar� y�n�nden, en az 6 ayda bir)
Bo�az ve burun k�lt�r� (Staphylococcus aureus y�n�nden,en az y�lda bir)
Akci�er grafisi ( T�berk�loz y�n�nden, en az y�lda bir)

Bu tetkiklerin yeni i�e ba�layanlarda, i�e giri� muayenesi ile birlikte, �al��anlarda ise periyodik port�r taramas� �eklinde yap�lmas� ve sonu�lar�na g�re etkili bir surveyans sistemi uygulayarak laboratuarlarda ve kliniklerde tan�s� konulup, ta��y�c�l�k �zelli�i olan enteropatojenlerle ilgili kaynak ve bula�ma yollar� �al��malar� yap�lmal�d�r.

Port�rl�� tespit edilenlerin ge�ici i�ten uzakla�t�r�lmas� veya i�yerinde yapt�� i�in ge�ici olarak de�i�tirilmesi de dahil olmak �zere hastal�k yay�l�m�n� engelleyecek tedbirleral�nmal�d�r.

Konu ile ilgili ilgi (a) say�l� Genelge ve ilgi (b), (c), say�l� yaz�lar�m�z y�r�rl�kten kald�r�lm�� olup, bundan b�yle, port�r muayenelerinin ve tetkiklerinin yukar�da belirtilen hususlar dikkate al�narak izlenmesi hususunda bilgilerinizi ve gere�ini rica ederim.